ثبت علامت تجاری
علامت تجاری نمادی است جهت تمایز و معرفی کالاهای تولیدی یا خدمات ارائه شده توسط اشخاص حقیقی و حقوقی (نهادها ، موسسات، شرکتها)
براساس قوانین تجارت تعریف علامت، علامت جمعي و نام تجاري از این قرار است :
الف ـ علامت يعني هر نشان دیداری و به نوعی گرافیکی كه معرف و تمیز دهنده كالاها يا خدمات اشخاص حقيقي يا حقوقي از یکدیگرباشد.
ب ـ علامت جمعي یا اشتراکی يعني هر نشان قابل رویت و تصویری كه تحت عنوان علامت جمعي در اظهارنامه ثبت معرفي شود و معرف کالاها و خدمات اعضای اتحادیه، کانون ، صنف، گروه یا انجمن خاصی باشد و حاکی از خصوصیات مشترک مانند کیفیت و ماهیت کالاها یا خدمات اعضای این گروها باشد.
ج ـ نام تجارتي يعني اسم يا عنواني كه معرف و شناساننده شخص حقيقي ياحقوقي باشد.
فواید ثبت علائم تجاری
- تضمین تمیز دادن محصولات از یکدیگر توسط مشتریان
- شرکتها را قادر می سازد که محصولاتشان را از یکدیگر متمایز سازند.
- بهترین ابزار بازاریابی و اساس تبلیغات و کسب اعتبارو شهرت برای شرکتها هستند.
- با اعطایی مجوز استفاده از آنها به اشخاص ثالث منبع درآمدی از محل امتیازها برای مالک علامت محسوب می شوند.
- جز لاینفک عقد توافق نامه اعطای نمایندگی هستند.
- دارایی ذهنی و معنوی اشخاص و شرکتها محسوب می شوند.
- مشوق شرکتها برای حفظ یا بهینه سازی کیفیت و ویژگی های محصولات هستند.
- با استفاده از آنها ممکن است روند اخذ وام تسهیل گردد.
دلایل حمایت از علائم تجاری و حقوق حاصله از ثبت علامت تجاری
امروزه اکثریت تجارو فعالین اقتصادی به اهمیت استفاده ازعلائم تجاری به منظور تمایز دادن محصولات و خدماتشان پی بردهاند، اما بسیاری از این افراد هنوز متوجه اهمیت حمایت ازعلائم تجاری از طریق ثبت نمی باشند.
پس از ثبت علامت مالک آن طبق قانون ثبت علائم تجاری از حقوق حمایتی برخوردار می شود که به موجب آن میتواند از عرضه کالاهای یکسان یا مشابه توسط اشخاص ثالث با علائم تجاری که عین یا به طریق گمراه کنندهای مشابه علامت تجاری وی هستند ممانعت به عمل آورد.
اگر علامت تجاری خود را ثبت نکنید و رقبا از همان علامت یا علامتی که شباهت آن با علامت مزبور به اندازهای است که موجب اشتباه می گردد برای همان کالا یا کالاهای مشابه استفاده کنند ، سرمایهگذاری شما در بازاریابی یک محصول ممکن است برای شما بی فایده باشد و به نفع رقبا تمام شود. . زیرا اگر یکی از رقیبان از علامت تجاری یکسان یا مشابه علامت تجاری ثبت شده دیگری استفاده کند، ممکن است مصرف کنندگان تصور کنند آن محصول متعلق به همان شرکت است و در نتیجه کالای رقیب راخریداری کند. این امر نه تنها از سود شخص یا شرکت کاسته و مشتریان را گمراه می کند ، بلکه به شهرت و اعتبارصاحب علامت نیز خدشه وارد می کند ، خاصه اگر محصول رقیب کیفیت نازلتر از کیفیت کالای شما داشته باشد.
با توجه به نقش علائم تجاری درتعیین میزان رشد و موفقیت یک محصول در بازار ، ضمانت اینکه در بازارهای هدف به ثبت رسیده باشد لازم است.
مضاف بر اینکه اعطای اجازه استفاده از یک علامت تجاری ثبت شده به شرکتهای دیگر بسیار آسانتر است و در نتیجه میتواند منبع درآمد بیشتری برای شرکت یا شخص بوجود آورد یا مبنای عقد قررداد اعطای نمایندگی فروش باشد.
گاهی اوقات، یک علامت تجاری ثبت شده که در میان مشتریان معرفی شده و بازار خاص خود را دارد، ممکن است به منظوردریافت منابع مالی یا وام ازموءسسات مالی استفاده شود که به طرز موثری از اهمیت علائم برای موفقیت مشاغل به حساب می آید.
مدت زمان اعتبارعلائم تجاری
مدت اعتبار قانونی گواهی ثبت علامت تجاری معادل ده سال است. اين مدت با درخواست صاحب علامت براي دورههاي متوالي ده ساله با پرداخت هزينه مربوطه ، قابل تمديد است. يك مدت زمان ارفاقي برابر با شش ماه كه از زمان پايان اعتبار علامت شروع ميشود، براي پرداخت هزينه تمديد، به همراه پرداخت جريمه تأخير برای تمدید علامت منقضی شده درنظر گرفته ميشود.
علائم تجاری که قابلیت ثبت دارند
هر واژه، حرف یا حروف، ارقام، ترسیمات، عکس، شکل، رنگ، تصویر، برچسب یا آمیزه ای از آنها که برای معرفی کالاها یا خدمات بکار رود، علامت تجاری به حساب می آید. در برخی کشورها، لوگوهای تبلیغاتی نیز جز علامت تجاری به حساب می آیند و در ادارات ملی ثبت علائم تجاری به عنوان علامت تجاری به ثبت می رسند. امروزه بالارفتن تعداد کشورها اجازه میدهد شکلهائی از علائم تجاری که قبلا مرسوم نبودهاند نیز ثبت شوند ماز قبیل رنگها، علائم سه بعدی (شکل یا بستهبندی کالاها)، نشانهای سمعی (صداها) یا نشانهای بویایی با اینحال، بسیاری از کشورها برای آنچه که بعنوان علامت تجاری قابل ثبت هستند محدودیتهایی در نظر گرفته اند وعموما" اجازه ثبت نشانهائی را میدهند که قابل رویت یا گرافیکی هستند.
علائم تجاری که ممنوعیت ثبت دارند
اسامی عام که به همه انواع یک محصول اشاره دارند قابل ثبت نیستند. برای مثال، اگر شرکت شما قصد دارد علامت تجاری «سرامیک » را برای فروش سرامیک ثبت کند، تقاضانامه ثبت این علامت ردخواهد شد چون «سرامیک » لغتی عام برای این محصول است.
واژههایی که به جای موصوف می نشینند. اینها کلماتی هستند که معمولآ در تجارت به منظور توصیف محصول مورد نظر بکار میروند. برای مثال، ثبت کلمه چرم برای تولیدی اجناس چرمی قابل قبول نخواهد بود چون محصول را توصیف میکند.در واقع اگر به تولیدکننده لباس و لوازم چرمی برای عرضه محصولاتش حق استفاده انحصاری از کلمه «چرم» داده شود، کاری منصفانه نیست . به همین ترتیب واژههای کیفی مانند «نو »، «برتر»، یا «مبتکرانه» به احتمال مردود خواهند شد مگر اینکه به عنوان بخشی از یک علامت به ثبت برسند. به عنوان مثال « مارال چرم » که در این صورت ، لازم است در اظهارنامه ثبت اذعان گردد که نسبت به آن بخش از علامت که کلمه توصیفی است (در اینجا چرم ) تقاضای ثبت انحصاری نمی گردد.
علائم گمراه کننده (فریبنده): علائم تجاری هستند که مشتری را درمورد هویت، جنس کالا یا منشا جغرافیایی آن دچار اشتباه می کنند . برای مثال، عرضه مارگارین به بازار با علامت تجاری که تصویر یک گاو داشته باشد رد خواهد شد چون علامت موجب اشتباه مصرف کنندگان خواهد شد و مصرف کنندگان احتمالا"، تصور خواهند کرد که این علامت به محصولات لبنی یا کره حیوانی مربوط است.
علائمی که ناقض انتظام جامعه و اخلاقیات معنوی و اسلامی می باشند. بطورکلی کلمات یا تصاویری که در تضاد با عرف و هنجارهای اخلاقی و مذهبی که عموما" پذیرفته شده باشند بعنوان علامت تجاری ممنوع الثبت هستند.
پرچمها، سمبل ها و علائم سلطنتی، علائم رسمی دولتی و نشانهای کشورها و نهادهای بین المللی که نمونهای از آنها به دفتر بینالمللی سازمان جهانی مالکیت معنوی (wipo) ارسال شده است قابلیت ثبت ندارند.
براساس نص قانون علامت درموارد زير ممنوع الثبت است :
الف ـ وجه تمایز كالاها يا خدمات يك مؤسسه از كالاها و خدمات مؤسسه ديگر نباشد.
ب ـ خلاف موازين اسلامی و در تضاد با نظم عمومي يا اخلاق حسنه باشد.
ج ـ مراكز تجاري يا اذهان عمومي را به ويژه درمورد منشا جغرافيايي كالاها يا خدمات يا کیفیات آنها دچار اشتباه كند.
د ـ عين يا کپی برداری ازعلائم نظامي، پرچم، يا ساير نمادهای مملكتي يا نام يا نام اختصاري يا حروف اول يك نام يا نشان رسمي متعلق به كشور، سازمانهاي بينالدولي يا سازمانهايي كه تحت كنوانسيونهاي بينالمللي ثبت شدهاند، بوده يا موارد مذكور يكي از اجزاء آن علامت باشد، مگر آن كه توسط مقام ذی صلاح كشور مربوط يا سازمان ذيربط مجوزاستفاده از آن صادر شود.
هـ ـ عين يا به طرز فریب دهنده ای شبيه يا ترجمه يك علامت يا نام تجاري باشد كه براي همان كالاها يا خدمات مشابه متعلق به مؤسسه ديگري در ايران شناخته شده است.
و ـ عين يا شبيه آن قبلاً براي خدمات غيرمشابهی ثبت و مشهور شده باشد مشروط بر آن كه عرفاً ميان استفاده از علامت و مالك علامت معروف ارتباطی وجود نداشته و ثبت آن به منافع مالك علامت قبلي آسیب بزند
ز ـ عين علامتي باشد كه قبلاً به نام مالك ديگري ثبت شده و يا تاريخ تقاضاي ثبت آن مقدم يا داراي حق تقدم براي همان كالا و خدمات باشد.
مدارک مورد نیاز جهت تقاضای ثبت علامت تجاری
قبل از هر چیز لازم به ذکر است، که می توانید علامت تجاری را به دو شکل حقیقی و حقوقی به ثبت برسانید . تنها تفاوت بین علامت تجاری حقیقی و حقوقی در مدارک مورد نیاز آن است.برای شخص حقیقی همه ی مدارک باید به نام شخص و مرتبط به طبقه و فعالیت مورد نظر باشد و در مدارک لازم برای شخص حقوقی تمام مدارک ومجوزها باید به نام شخصیت حقوقی یعنی شرکت باشد و طبقه ی مورد نظر برای ثبت باید در موضوع شرکت ذکر شده باشد. لازم است قبل از شروع ثبت برند مدارک ذیل را تدارک دیده و آن ها را اسکن نمایید.
مدارک اشخاص حقوقی
1.کپی اسناد ثبتی شرکت به همراه آگهی تاسیس و و آخرین آگهی تغییرات
2. کپی از مجوز فعالیت شرکت ، این مجوز ممکن است به نام مدیر عامل نیز باشد.
3. کپی کارت بازرگانی برای ثبت برند به شکل لاتین
4. کپی مدارک شناسایی مدیرعامل شرکت
5. نمونه تصویری علامت تجاری مد نظر با ابعاد 10*10
6. مهرشرکت
مدارک ثبت برند به نام اشخاص حقیقی
1. کپی مدارک احراز هویت شخص متقاضی
2. کپی جواز کسب یا مجوز فعالیت مرتبط با زمینه تولید و خدمات
3. کپی کارت بازرگانی برای ثبت برند به زبان انگلیسی
4. نمونه علامت تجاری در ابعاد 10*10
قابل ذکر است، اسم یا عنوانی که ماهیت یا طریقه ی استفاده از آن بر خلاف موازین شرعی یا نظم عمومی یا اخلاق حسنه باشد و یا موجبات فریب عامه مردم را فراهم کند، نمی تواند به عنوان یک نام تجاری به کار رود و غیر قانونی تلقی می گردد. علاوه براین موارد، هر گاه خواهان ثابت کند که مالک علامت ثبت شده از آن به تنهایی و یا بر خلاف ضوابط مندرج در قانون استفاده کرده و یا اجازه ی استفاده از علامت جمعی را غیر قانونی صادر نموده یا به نحوی از علامت جمعی استفاده کند یا اجازه ی استفاده از آن را بدهد که موجب فریب مراکز تجاری یا عمومی نسبت به مبدا و یا هر خصوصیت مشترک دیگر کالا و خدمات مربوط گردد، دادگاه علامت جمعی را لغو و باطل اعلام می کند.